Trước thực trạng hơn 8.800 hồ sơ đất đai ở TP HCM bị tắc thuế thời gian qua, Hiệp hội Bất động sản thành phố (HoREA) mới đây lại đề xuất hướng giải quyết. Cụ thể, theo HoREA, với 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (như chuyển nhượng bất động sản của người bán chỉ đứng tên một căn nhà và hồ sơ cho tặng bất động sản giữa những người thân có quan hệ trong gia đình...), Cục Thuế TP HCM có thể xem xét chỉ đạo các Chi cục Thuế giải quyết sớm. Vì các trường hợp này không phát sinh nghĩa vụ thuế, nên thủ tục giải quyết hồ sơ sẽ không phụ thuộc vào bảng giá đất để làm cơ sở tính thuế.

Với 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản, nếu các bên chuyển nhượng ghi giá trên hợp đồng bằng hoặc cao hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định ngay lúc chuyển nhượng thì cơ quan thuế tiếp tục giải quyết. Trường hợp cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định thì yêu cầu các bên kê khai lại và xem xét giải quyết tính thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản như đã thực hiện trong các năm qua.

Người dân nộp hồ sơ tại một văn phòng đăng ký đất đai ở TP HCM. Ảnh: Phương Uyên

Với 346 hồ sơ công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất, theo HoREA, hướng giải quyết là hồ sơ nhận vào lúc nào thì áp dụng quy định pháp luật có hiệu lực tại thời điểm đó. Cụ thể, Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8, quy định bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025. Bảng giá đất giai đoạn 2020-2024 trên địa bàn TP HCM theo Quyết định số 02/2020 hiện vẫn có hiệu lực và qua đó có thể áp dụng giải quyết hồ sơ thuế cho người dân.

Gần đây, Cục Thuế TP HCM cũng đã ba lần gửi kiến nghị đến UBND thành phố, đề nghị sớm điều chỉnh bảng giá đất và hướng dẫn cách tính thuế mới. Trong giai đoạn chờ hướng dẫn, cơ quan thuế cũng cho rằng cần ưu tiên giải quyết các hồ sơ về nhà, đất thuộc trường hợp miễn thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ (chuyển nhượng, nhận thừa kế, nhận quà tặng) khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận; tránh để tồn đọng, khiếu nại, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dân.

UBND thành phố cho hay, trước đây các hồ sơ tính nghĩa vụ tài chính liên quan đất đai được tính dựa trên bảng giá đất hiện tại (xây dựng trên khung giá đất nhân với hệ số điều chỉnh giá đất - hệ số K). Tuy nhiên, Luật Đất đai 2024 không còn quy định hệ số K, thành phố tính thuế theo bảng giá cũ và không nhân với hệ số này thì không phù hợp giá thực tế tại địa phương. Tức là tiền thuế tính ra thấp hơn, khiến cơ quan thuế lo bị quy làm thất thoát ngân sách. Ngược lại, áp bảng giá đất chưa điều chỉnh nhân với hệ số K thì lại chưa có hướng dẫn.

Đầu tháng 8, thành phố cho biết xin ý kiến trung ương, Thủ tướng gỡ vướng thủ tục đất đai với hồ sơ tồn đọng này. TP HCM cũng kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính hướng dẫn xử lý vướng mắc này.

Cải chính:

Bài khi lên trang có nêu: "Lãnh đạo Cục Thuế TP HCM cho biết để khai thông một phần trong số trên 8.800 hồ sơ nhà đất bị treo hơn một tháng qua, cơ quan này đã chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn giải quyết một số hồ sơ chuyển nhượng, cho tặng nhà đất...". Đây là thông tin không chính xác, Ban biên tập đã điều chỉnh những sai sót.

VnExpress xin cáo lỗi Cục thuế TP HCM cùng độc giả.

Phương Uyên